Poeci wczesnego humanizmu
Klemens Janicki
Biernat z Lublina
Mikołaj Rej
Jan Kochanowski
Łukasz Górnicki
Piotr Skarga
Szymon Szymonowic
Poeci "minorum gentium"
Andrzej Frycz Modrzewski
Literatura błazeńska
Proza
Dramat
Poezja anonimowa
Varia
Opracowania
Jan Kochanowski
12/21
TRENY
(oprac. Piotr Wilczek)
Treny
Nota edytorska
Dedykacja
Tren I + objaśnienia
Tren II + objaśnienia
Tren III + objaśnienia
Tren IV + objaśnienia
Tren V + objaśnienia
Tren VI + objaśnienia
Tren VII + objaśnienia
Tren VIII + objaśnienia
Tren IX + objaśnienia
Tren X + objaśnienia
Tren XI + objaśnienia
Tren XII + objaśnienia
Tren XIII + objaśnienia
Tren XIV + objaśnienia
Tren XV + objaśnienia
Tren XVI + objaśnienia
Tren XVII + objaśnienia
Tren XVIII + objaśnienia
Tren XIX albo sen + objaśnienia
_________________________
Teksty + objaśnienia
TREN X
Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi sie podziała?
W którą stronę, w którąś sie krainę udała?
Czyś ty nad wszystki nieba wysoko wniesiona
I tam w liczbę aniołków małych policzona?
Czyliś do raju wzięta? Czyliś na szcześliwe
Wyspy zaprowadzona? Czy cię przez teskliwe
Charon jeziora wiezie i napawa zdrojem
Niepomnym, że ty nie wiesz nic o płaczu moim?
Czy człowieka zrzuciwszy i myśli dziewicze,
Wzięłaś na się postawę i piórka słowicze?
Czyli sie w czyścu czyścisz, jesli z strony ciała
Jakakolwiek zmazeczka na tobie została?
Czyś po śmierci tam poszła, kędyś pierwej była,
Niżeś sie na mą ciężką żałość urodziła?
Gdzieśkolwiek jest, jesliś jest, lituj mej żałości,
A nie możesz li w onej dawnej swej całości,
Pociesz mię, jako możesz, a staw sie przede mną
Lubo snem, lubo cieniem, lub marą nikczemną.
Objaśnienia:
1.
wdzięczna
* - zob.
Dedykacja
.
3.
nad wszystki nieba
- czyli do najwyższego nieba: Kochanowski odwołuje się tu do ówczesnych wyobrażeń, zgodnie z którymi kosmos składa się z dziesięciu nieb (sfer niebieskich), nad którymi znajduje się mieszkanie Boga, aniołów i wybranych.
5.-6.
szcześliwe Wyspy
- wyspy, na których według mitologii greckiej przebywali po śmierci (lub nawet jeszcze za życia) sławni bohaterowie. W XVI wieku często utożsamiano je z Wyspami Kanaryjskimi.
7.
Charon
- według mitologii greckiej bóg podziemi, przewoził dusze zmarłych w łodzi przez rzekę Styks i wody Acherontu do krain piekielnych.
7.-8. -
zdrojem niepomnym
- powodującym zapomnienie - dusze przewożone przez Charona po wypiciu wody z rzeki Lete zapominały o tym, co zrobiły, widziały i słyszały przedtem.
9.
człowieka zrzuciwszy
* - pozbywszy się ludzkiej postaci, zrzuciwszy skażoną ludzką naturę.
10.
wzięłaś na się postawę i piórka słowicze
- takie przemiany są często opisywane w antycznej poezji i mitologii - zdarzyło się to Filomeli, żonie Tereusa, króla Tracji.
11.
w czyścu
- słowa te odnoszą się prawdopodobnie do czyśćca z religii chrześcijańskiej, jednak niektórzy uczeni widzą tu aluzję do pogańskiego "czyśćca" opisanego w
Eneidzie
Wergiliusza.
13.-14. -
Czyś po śmierci tam poszła...
- prawdopodobnie słowa zgodne z obiegowym przekonaniem, że dusze wracają po śmierci tam, skąd przyszły, czyli do Boga.
14.
na mą ciężką żałość
- abym ciężko żałował.
16.
w onej dawnej swej całości
- z duszą i ciałem.
18.
mara nikczemna
* - złudne widziadło, zjawa.
<<
strona
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
~
>>