Chowaj66 sobie poczty swoje,
Rozdraźnisz mię tyle dwoje67!
W pocztach ci ja nie korzyszczę68,
Wszytki w żywocie zaniszczę69.
Chcesz-li wiedzieć statecznie70,
Powiem tobie przespiecznie71:
Stworzyciel wszego stworzenia
Pożyczył72 mi takiej mocy,
Bych morzyła we dnie i w nocy.
Morzę na wschod, na południe,
A umiem to działo cudnie73.
Od połnocy do zachodu
Chodzę nie pytając brodu74.
Toć me nawięcsze wiesiele,
Gdy mam morzyć żywych wiele:
Gdy się jimę75 z kosą plęsać,
Chcę jich tysiąc pokęsać.
Toć jest mojej mocy znamię76 -
Morzę wszytko ludzskie plemię:
Morzę mądre i też wiły,
W tym skazuję77 swoje siły;
I chorego, i zdrowego,
Zbawię żywota każdego;
Lubo78 stary, lubo młody,
Każdemu ma kosa zgodzi79;
Bądź ubodzy i bogaci,
Szwytki80 ma kosa potraci;
Wojewody i czestniki81,
Wszytki świecskie miłostniki82,
Bądź książęta albo grabie83,
Wszytki ja pobierzę k sobie.
Ja s krola koronę semknę84,
Za włosy ji pod kosę wemknę85;
Też bywam w cesarskiej sieni86,
Zimie87, lecie i w jesieni.
Filozofy i gwiazdarze88,
Wszytki na swej stawiam sparze89;
Rzemieślniki, kupce i oracze,
Każdy przed mą kosą skacze;
Wszytki zdradźce i lifniki90
Zostawię je nieboszczyki.
Karczmarze, co źle piwa dają91,
Nieczęsto na mię wspominają;
Jako swe miechy natkają92,
W ten czas mą kosę poznają:
Kiedy nawiedzą mą szkołę,
Będę jem lać w gardlo smołę.
Jedno93 się poruszę,
Wszytki nagle zdawić94 muszę:
Naprzod zdawię dziewki, chłopce,
Aż się chłop po sircu smekce95.
Ja zabiła Golijasza96,
Annasza i Kajifasza,
Ja Judasza obiesiła97
I dwu łotru na krzyż wbiła98;
Alem kosy naruszyła99,
Gdym Krystusa umorzyła,
Bo w niem była Boska siła.
Ten jeden mą kosę zwyciężył,
Iż trzeciego dnia ożył;
Z tegom się żywotem biedziła,
Potem jużem wszytkę moc straciła.
Mam moc nad ludźmi dobremi,
Ale więcej nade złemi;
Kto nawięcej czyni złości,
W tem słamię kości.
Chcesz-li jeszcze, wzjawię100 tobie,
Jedno bierz na rozum sobie101:
Powiem ci o mej kosie,
Jedno jej powąchaj w nosie,
Chcesz-li spatrzać102, jako ostra -
Zapłacze nad tobą siostra,
Mistrzostwać103 nic nie pomogą,
W ocemgnieniu wezdrzysz nogą104;
Jedno wyjmę z puzdra105 kosy,
Natychmiast smienisz głosy106.
Dał ci mi to Wszechmogący,
Bych morzyła lud żywiący107.
Zawżdy wsłynie108 moja siła,
Jam obrzymy109 pomorzyła:
Salomona tak mądrego,
Absolona110 nadobnego,
Sampsona111 wielmi mocnego
I Wietrzycha obrzymskiego112.
Ja się nad niemi pomściła,
A swą kosę ucieszyła.
Jać też dziwy poczynam113,
Jedny wieszam, drugie ścinam.
Objaśnienia
66 Chowaj - zachowaj, zatrzymaj 67 tyle dwoje - dwa razy bardziej. 68 nie korzyszczę - nie pragnę. 69 zaniszczę - zgładzę. 70 statecznie - tu: dokładnie. 71 przespiecznie - tu: otwarcie. 72 Pożyczył - użyczył. 73 umiem to działo cudnie - tu: znam się na tym fachu doskonale. 74 nie pytając brodu - tu: nie szukając łatwiejszej drogi. 75 Gdy się jimę - kiedy zacznę. 76 znamię - znak, dowód. 77 skazuję - okazuję. 78 Lubo - czy to. 79 zgodzi - dogodzi. 80 Szwytki - wszystkich. 81 czestniki - cześników (urzędników dworskich). 82 świecskie miłostniki - tu: rozmiłowanych w dobrach doczesnych. 83 grabie - hrabiów. 84 semknę - ściągnę, zdejmę. 85 wemknę - wsunę, wsadzę. 86 w... sieni - tu: w... pałacu. 87 Zimie - w zimie. 88 gwiazdarze - astrologów, badaczy gwiazd. 89 na swej stawiam sparze - tu: łowię w swą pułapkę (spara - potrzask na ptaki) 90 lifniki - lichwiarzy. 91 źle piwa dają - tu: oszukują przy nalewaniu piwa. 92 Jako swe miechy natkają - skoro tylko napełnią swe sakiewki. 93 Jedno - skoro tylko. 94 zdawić - zdławić, udusić. 95 po sircu smekce - tu: rozciera serce, czując w nim ból (smektać się - głaskać się). 96 Golijasza - Goliata. 97 obiesiła - powiesiłam. 98 na krzyż wbiła - ukrzyżowalam. 99 naruszyła - uszkodziła. 100 wzjawię - wyjawię. 101 Jedno bierz na rozum sobie - tylko to rozważ w rozumie. 102 spatrzać - zobaczyć, sprawdzić. 103 Mistrzostwać - umiejętności, także: spryt, sztuczki. 104 W ocemgnieniu wezdrzysz nogą - w okamgnieniu zadrzesz nogę (tj. umrzesz). 105 z puzdra - z pudła, z futerału. 106 smienisz głosy - tu: spuścisz z tonu. 107 żywiący - żyjący. 108 wsłynie - zasłynie. 109 obrzymy - tu: herosów, wielkich tego swiata. 110 Absolona - Absaloma (postać biblijna). 111 Sampsona - Samsona (postać biblijna). 112 Wietrzycha obrzymskiego - zniekształcona forma imienia Dietricha z Bernu (z Werony), króla Ostrogotów. 113 dziwy poczynam - dokonuję niezwykłych czynów.