STAROŻYTNOŚĆ
BIBLIA I APOKRYFY
ŚREDNIOWIECZE
RENESANS
BAROK
Bernard z Morlas (?)
Omni die dic Mariae...
Omni die dic Mariae
Mea laudes anima:
Eius festa, eius gesta
Cole devotissima.
Contemplare et mirare
Eius celsitudinem:
Dic felicem genitricem,
Dic beatam Virginem.
Ipsam cole, ut de mole
Criminum te liberet,
Hanc appella, ne procella
Vitiorum superet.
Haec persona nobis dona
Contulit coelestia;
Haec regina nos divina
Illustravit gratia.
Lingua mea, dic trophaea
Virginis puerperae,
Qaue inflictum maledictum
Miro transfert germine.
Sine fine dic Reginae
Mundi laudum cantica,
Eius bona semper sona,
Semper illam praedica.
Omnes mei sensus ei
Personate gloriam;
Frequentate tam beatae
Virginis memoriam.
Nullus certe tam disertae
Extat eloquentiae,
Qui condignos promat hymnos
Eius excellentiae.
Omnes laudent, unde gaudent,
Matrem Dei Virginem;
Nullus fingat, quod attingat
Eius celsitudinem.
Sed necesse, quod prodesse
Piis constat mentibus.
Ut intendam, quo impendam
Me ipsius laudibus.
Quamvis sciam, quod Mariam
Nemo digne praedicet,
Tamen vanus et insanus
Est, qui illam reticet.
Cuius vitae eruditae
Disciplina coelica,
Argumenta et figmenta
Destruxit haeretica.
Huius mores tanquam flores,
Exornant ecclesiam
Actiones et sermones
Miram praestant gratiam.
Evae crimen nobis limen
Paradisi clauserat,
Haec dum credit et oboedit,
Coeli claustra reserat.
Propter Evam homo saevam
Accepit sententiam:
Per Mariam habet viam,
Quae ducit ad patriam.
Haec amanda et laudanda
Cunctis specialiter:
Venerari et precari
Illam decet iugiter.
Ipsa donet, ut, quod monet
Natus eius, faciam:
Ut finita carnis vita,
Laetus hunc aspiciam.
O cunctarum feminarum
Decus atque gloria!
Quam electam et evectam
Scimus super omnia.
Clemens audi, tuae laudi
Quos instantes conspicis:
Munda reos, et fac eos
Donis dignos coelicis.
Virga Iesse, spes oppressae
Mentis et refugium;
Decus mundi, lux profundi,
Domini sacrarium.
Vitae forma, morum norma,
Plenitudo gratiae:
Dei templum, et exemplum
Totius iustitiae.
Virgo salve, per quam valvae
Coeli patent miseris:
Quam non flexit,. nec allexit
Fraus serpentis veteris.
Generosa et formosa
David regis filia,
Quam elegit Rex, qui regit
Et creavit omnia.
Gemma decens, Rosa recens;
Castitatis lilium:
Castum chorum ad polorum
Quae perducis gaudium.
Actionis et sermonis
Facultatem tribue,
Ut tuorum meritorum
Laudes promam strenue.
Opto nimis, ut imprimis
Des mihi memoriam,
Ut decenter et frequenter
Tuam cantem gloriam.
Quamvis muta et polluta
Mea sciam labia:
Praesumendum nec silendum
Est de tua gratia.
Virgo gaude, omni laude
Digna et praeconio:
Quae damnatis libertatis
Facta es occasio.
Semper munda et foecunda,
Virgo tu puerpera
Mater alma, velut palma
Florens et fructifera.
Tuo flore et decore
Recreari cupimus;
Cuius fructu nos a luctu
Liberari credimus.
Pulchra tota, sine nota
Cuiuscumque maculae
Fac nos mundos et iucundos,
Te laudare sedule.
O beata, per quam data
Nova mundo gaudia
Et aperta, fide certa,
Regna sunt coelestia.
Per te mundus laetabundus,
Novo fulget lumine,
Antiquarum tenebrarum
Exutus caligine.
Nunc potentes sunt egentes,
Sicut olim dixeras:
Et egeni fiunt pleni,
Ut tu prophetaveras:
Per te morum nunc pravorum
Relinquuntur devia:
Doctrinarum perversarum
Pulsa sunt ludibria.
Mundi luxus atque fluxus
Docuisti spernere:
Deum quaeri, carnem teri,
Vitiis resistere.
Mentis cursum tendi sursum,
Pietatis studio
Corpus angi, motus frangi,
Pro coelesti praemio.
Tu portasti, inter casti
Ventris claustra, Dominum
Redemptorem, qui honorem
Nobis reddit pristinum.
Mater facta, sed intacta,
Genuisti Filium,
Regem regum, atque rerum
Creatorem omnium.
Benedicta, per quam victa
Hostis est versutia:
Destitutis spe salutis
Datur indulgentia.
Benedictus Rex invictus,
Cuius Mater crederis:
Increatus ex te natus,
Nostri salus generis.
Reparatrix, consolatrix
Desperantis animae!
A pressura, quae ventura
Malis est, me redime.
Pro me pete, ut quiete
Sempiterna perfruar;
Ne tormentis comburentis
Stagni miser obruar.
Quod requiro, quod suspiro,
Mea sana vulnera,
Et da menti te poscenti,
Gratiarum munera.
Ut sim castus, et modestus,
Dulcis, blandus, sobrius,
Pius, rectus, circumspectus,
Simultatis nescius:
Eruditus et munitus
Divinis eloquiis,
Timoratus et ornatus
Sacris exercitiis.
Constans, gravis, atque suavis,
Benignus, amabilis:
Simplex, purus et maturus,
Patiens et humilis:
Corde prudens, ore studens
Veritatem dicere:
Malum nolens, Deum colens
Pio semper opere.
Esto tutrix et adiutrix
Christiani populi:
Pacem prsesta, ne molesta
Nos perturbent saeculi.
Salutaris stella maris,
Summis digna laudibus,
Quae praecellis cunctis stellis,
Atque luminaribus.
Tua dulci prece fulci
Supplices et refove:
Quidquid gravat vel depravat
Mentes nostras, remove.
Virgo gaude, quod de fraude
Daemonum nos liberas:
Dum in vera et sincera
Carne Deum generas.
Illibata et dotata
Coelesti progenie,
Gravidata, nec privata
Flore pudicitiae.
Nam quod eras, perseveras,
Dum intacta generas:
Illum tractans, atque lactans,
Per quem facta fueras.
Commendare me dignare
Christo, tuo Filio:
Ut non cadam, sed evadam
De mundi naufragio.
Fac me mitem, pelle litem,
Compesce lasciviam:
Contra crimen da munimen,
Et mentis constantiam.
Non me liget, nec fatiget
Saeculi cupiditas:
Quae indurat et obscurat
Mentes sibi subditas.
Nunquam ira, nunquam dira
Me vincat elatio:
Quae multorum fit malorum
Frequenter occasio.
Ora Deum, ut cor meum
Sua servet gratia:
Nec antiquus inimicus
Seminet zizania.
Da levamen, et iuvamen
Tuum illis iugiter,
Tua festa, tua gesta
Qui colunt alacriter. Amen.
Zob.
przekład Stanisława Grochowskiego
Na temat hymnu, przypisywanego dawniej św. Kazimierzowi, zob. R. Mazurkiewicz,
Zapomniane polonicum w zbiorach Biblioteki Watykańskiej
