BIBLIOGRAFIA PUBLIKACJI
PROFESORA WACŁAWA TWARDZIKA
Książki
1. Słownik staropolski – udział w zbiorowym opracowywaniu haseł słownikowych od 1960 (t. III) do 2002 r. (t. XI).
2. Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich według rękopisu nr 50 Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, cz. I. Wstęp – Uwagi ogólne – Charakterystyka językowa, Wrocław 1970, s. 127 (wraz z Józefem Reczkiem).
3. Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich według rękopisu nr 50 Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, cz. II. Transliteracja i transkrypcja tekstu, Wrocław 1972, s. 375 (wraz z Józefem Reczkiem).
4. Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich według rękopisu nr 50 Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, cz. III. Indeks frekwencyjny i wyrazowy, Wrocław 1972, s. 356 (wraz z Józefem Reczkiem).
5. Język Polski. Zeszyt jubileuszowy. Bibliografia zawartości roczników 1–50, Kraków 197l, s. 99 (wraz z Wacławem Fedorowiczem przy współpracy i pod kierunkiem Józefa Reczka).
6. Materiały do bibliografii prac Henryka Markiewicza z dziedziny nauki o literaturze i krytyki literackiej 1935–1992, Kraków 1994, s. 136.
7. O uważniejszym aniżeli dotychmiast tekstu staropolskiego czytaniu i jakie z niego pożytki płyną rozprawa śliczna i podziwienia godna, Kraków 1997, s. 96
8. Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. I, Weiher – Freiburg i. Br. 1998, s. 855 (Monumenta Linguae Slavicae Dialecti Veteris. Fontes et dissertationes, t. XL).
9. Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. II, Weiher – Freiburg i. Br. 2000, s. 924 (Monumenta Linguae Slavicae Dialecti Veteris. Fontes et dissertationes, t. XLII).
10. Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. III. Indeks pełny wyrazów i form. Indeks frekwencyjny. Indeks a tergo, 2004, s. 548, Weiher – Freiburg i. Br. 2004, s. 548 (Monumenta Linguae Slavicae Dialecti Veteris. Fontes et dissertationes, t. XLVIII).
11. Indeksy do Słownika staropolskiego. Alfabetyczny, a tergo, verba absentia, verba expurgata, Kraków 2007, s. 304 (wraz z Maciejem Ederem).
12. Kazanie na dzień Wszech Świętych (tzw. praskie), Poznań 2008, s. 65 (we współpracy z Elżbietą Belcarzową, Romanem Mazurkiewiczem, Pawłem Stępniem i Wiesławem Wydrą).
13. Transkrypcja. Indeks – Słownik wyrazów (przy współpracy Pawła Stępnia). Indeks frekwencyjny Kazań świętokrzyskich (wraz z Katarzyną Skowronek), [w:] Kazania świętokrzyskie. Nowa edycja. Nowe propozycje badawcze, pod red. Pawła Stępnia. Współpraca Halina Tchórzewska-Kabata, Izabela Winiarska Górska, Warszawa 2009, s. 241–261. 315–340. 341–342.
Artykuły
1. List Lentulusa w staropolskim przekładzie, „Prace Filologiczne” XX, 1970, s. 343–355 (wraz z Józefem Reczkiem).
2. Nieznana funkcja nieodmiennego imiesłowu czynnego czasu teraźniejszego w „Rozmyślaniu przemyskim”, „Polonica” I, 1975, s. 225–228 (wraz z Antoniną Grybosiową).
3. Osobliwa funkcja zaimków „ten” i „tenże” w staropolszczyźnie, „Język Polski” LV, 2, 1975, s. 94–96 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
4. Łaciński ablativus absolutus w polskich XV-wiecznych przekładach Biblii, [w:] Studia z polskiej składni historycznej I, Prace IJP PAN 17, Wrocław 1976, s. 41–69 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
5. Kłopoty wydawcy staropolskiego tekstu, „Język Polski” LVII, 1, 1977, s. 20–24 (wraz z Jadwigą Twardzikową; dopisek Stanisława Urbańczyka).
6. Staropolskie skorelowane wskaźniki zespolenia, [w:] Studia z polskiej składni historycznej II, Prace IJP PAN 31, Wrocław 1978, s. 29–35 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
7. Trzy niedostrzeżone funkcje składniowe staropolskiego wyrazu „iż(e)”, [w:] Opuscula Polono-Slavica, Wrocław 1979, s. 391–396 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
8. Czy istniał staropolski skorelowany wskaźnik zespolenia „jen... tegdy”, [w:] Studia linguistica Polono-Jugoslavica I, Wrocław 1980, s. 59–63 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
9. Malo poznati preteča Ljudevita Gaja, „Croatica” XXII/XXIII, 1985 (Zagreb), s. 7–22.
10. Berlińskie slavica w Bibliotece Jagiellońskiej, Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych XXIX/1–2, Kraków 1987, s. 101–102 (wraz z Aleksandrem Naumowem).
11. Opis Rijeke s početka 19. stoljeća iz pera Josipa Završnika, „Dometi” 4, 1987 (Rijeka), s. 265–278.
12. Josip Završnik, Iskustvo vuvedenja u pravogovorenje..., [w:] Josip Vončina, Jezična baština, Split 1988, s. 302–303.
13. Ponovno o Jagićevim odnosima s poljskom znanošću, „Istra” 4, 1988 (Pula), s. 35–51.
14. Wspomnienie, „Slava” 6, 1992/1993, št. 2 (Lubljana), s. 75–77.
15. Glosy w „Rozmyślaniu przemyskim”, „Teksty Drugie” nr 3 (27), 1994, s. 155–165.
16. Spójniki „a” oraz „i” w „Rozmyślaniu przemyskim”, „Slavia Occidentalis” 51, 1994, s. 49–63 (wraz ze Zdzisławą Krążyńską).
17. Ze składni „Rozmyślania przemyskiego”. Przysłówki „potem” i ”natychmiast” w zdaniach pozostających w stosunku czasu, [w:] Biblioteczka Poznańskich Studiów Polonistycznych, Seria Językoznawcza I, 1996, s. 180–190 (wraz ze Zdzisławą Krążyńską).
18. O niedorzecznej walce nowego ze starym za mroków średniowiecza, [w:] Studia historycznojęzykowe II. Fleksja historyczna, pod red. M. Kucały i W.R. Rzepki, Prace IJP PAN 100, Kraków 1996, s. 127–135.
19. O uważniejszym aniżeli dotychmiast tekstu staropolskiego czytaniu i jakie z niego pożytki płyną rozprawa śliczna i podziwienia godna, „Teksty Drugie” 4 (46), 1997, s. 131–145 (fragment książki poz. 7).
20. Archaizmy fleksyjne w „Rozmyślaniu przemyskim”. 1. Prawdopodobna forma 2. i 3. os. lm. trybu rozkazującego „będzicie”, „Język Polski” LXXVI, 2–3, 1996, s. 97–102 (wraz z Wojciechem R. Rzepką).
21. Archaizmy fleksyjne w „Rozmyślaniu przemyskim”. 2. „Byszę” i inne stare formy słowa posiłkowego w trybie warunkowym, „Język Polski” LXXVI, 4–5, 1996, s. 321–327 (wraz z Wojciechem R. Rzepką).
22. Archaizmy fleksyjne w „Rozmyślaniu przemyskim”. 3. Formy z aorystycznym „by” (3. os. lp. czasownika „być”), „Język Polski” LXXVII, 1, 1997, s. 41–46 (wraz z Wojciechem R. Rzepką).
23. Archaizmy fleksyjne w „Rozmyślaniu przemyskim”. 4. Pierwotne postaci bezokoliczników „rzecy, wybawici”, „Język Polski” LXXVII, 2, 1997, s.102–111 (wraz z Wojciechem R. Rzepką).
24. Archaizmy fleksyjne w „Rozmyślaniu przemyskim”. 5. Archaiczne formy 2. i 3. os. lp. czasu teraźniejszego „si” ‘jesteś’ i „jeść, je” ‘jest’, „Język Polski” LXXVII, 4–5, 1997, s. 298–302 (wraz z Wojciechem R. Rzepką).
25. Archaizmy fleksyjne w „Rozmyślaniu przemyskim”. 6. Archaiczne formy part. praet. act. I typu „przyszed, kupiw, lizw” ‘przyszedłszy, kupiwszy, liznąwszy’, „Język Polski” LXXlX, 1–2, 1999, s. 35–46 (wraz z Wojciechem R. Rzepką).
26. O niektórych osobliwych sposobach zapisywania pierwszej i drugiej osoby czasu teraźniejszego w rękopisie średniowiecznym (na materiale „Rozmyślania przemyskiego”), [w:] Synchronia – diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”, pod red. M. Wojtyły-Świerzowskiej, Kielce 1999, s. 167–175 (przedruk fragmentu książki poz. 7).
27. Próba dowodu na istnienie w staropolszczyźnie przedrostka przeczącego „-i” [w:] Studia historycznojęzykowe III. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W. R. Rzepki, Prace IJP PAN 111, Kraków 2000, s. 155–165 (przedruk fragmentu książki poz. 7) [zob. W. Mańczak, Etymologia staropolskiego prefiksu przeczącego „-i”, „Język Polski” LXXXIV, 4, 2004, s. 298–299].
28. Staropolski podwójny biernik. O stereotypie podwójności i o stereotypie kalki, [w:] Studia historycznojęzykowe III. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W.R. Rzepki, Prace IJP PAN 111, Kraków 2000, s. 221–228 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
29. Kresowizmy w „Rozmyślaniu przemyskim”: pisownia i wymowa samogłosek średnich [e], [o], [w:] Studia nad polszczyzną kresową, t. X, Warszawa 2001, s. 189–215 (wraz z R. Laskowskim i W.R. Rzepką).
30. O niegodnym postępku apostołów w czasie pojmania Jezusa czyli jeszcze jeden staropolski aoryst „byszę”, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. VII, pod redakcją Z. Krążyńskiej i Z. Zagórskiego, Poznań 2001, s. 155–160 (do artykułu dołączone zostały Uwagi polemiczne E. Deptuchowej i L. Szelachowskiej-Winiarzowej, s. 161–164).
31. Imiesłowy czynne w staropolskich rotach i zapiskach sądowych a „mowa potoczna”, [w:] Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polsczyzny, t. VIII, pod red. M. Białoskórskiej i L. Mariak, Szczecin 2002, s. 341–361 (wraz ze Zdzisławą Krążyńską).
32. Czy naprawdę potrzebne było nowe wydanie „Rozmyślania przemyskiego”. Początek większej całości, [w:] Język w przestrzeni społecznej, pod redakcją S. Gajdy, K. Rymuta i U. Żydek-Bednarczuk, Opole 2002, s. 369–373.
33. Znalazły się dwa brakujące staropolskie ogniwa, czyli o kładzeniu pieniędzy w XV wieku, „Roczniki Humanistyczne KUL” XLIX–L, z. 6, Lublin 2001–2002, s. 417–420.
34. Słownik staropolski (w cyklu: Krakowskie Warsztaty Leksykograficzne), Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych, t. XLIV/1, Kraków 2001, s. 30–32 (wraz z E. Deptuchową, T. Kalickim, Z. Wanicową, E. Belcarzową, L. Szelachowską-Winiarzową; druk 2003).
35. Discordia amicabilis al. przyjacielska swada, [w:] Figuri na awtora. Jubileen sbornik w czest na 60-godiszninata na profesor Bojan Biołczew, Sofia 2002, s. 209–213 [Przedruk: „Teksty Drugie” 1 (79), 2003, s. 149–156].
36. Czy naprawdę potrzebne było nowe wydanie „Rozmyślania przemyskiego”. Fragment albo kąsek większej całości [w:] Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. I. Bobrowski, Kraków 2003, s. 329–343 (wraz z Jadwigą Twardzikową).
37. Dodatki do Słownika staropolskiego, „Język Polski” LIII, 2003, s. 5–7.
38. Korpus staropolski Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie [w:] Językoznawstwo w Polsce. Stan i perspektywy, pod red. S. Gajdy, Opole 2003, s. 155–157 (wraz z Rafałem L. Górskim).
39. Słownik staropolski, [w:] Polska Akademia Nauk. Działalność naukowa. Wybrane zagadnienia, z. 15, Warszawa 2003, s. 25–26.
40. O potrzebie nowego wydawania polskich tekstów średniowiecznych (na przykładzie „Rozmyślania przemyskiego”), Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, t. LXV, Kraków 2002, s. 18–20.
41. Kto kogo zwlókł i ilu ich było przy uczynionym gwałcie, czyli jak należy czytać jedną rotę kaliską, a jak jej czytać nie należy, „Polonica” t. XXII–XXIII, Kraków 2003, s. 409–418 (wraz z Zofią Wanicową).
42. Wpływ języka staroukraińskiego na średniowieczną polszczyznę kresową: „Rozmyślanie przemyskie”, [w:] Ukraina. Między językiem a kulturą, pod red. B. Zinkiewicz-Tomanek i Adama Fałowskiego, Kraków 2003, s. 49–58 (wraz z R. Laskowskim i W. Rzepką).
43. Dwa rozdziały z polskiej dialektologii historycznej (na językowym materiale „Rozmyślania przemyskiego”), [w:] Ad perpetuam rei memoriam. Profesorowi Wojciechowi Ryszardowi Rzepce z okazji 65. urodzin, pod red. J. Migdał, Poznań 2005, s. 403–410.
44. Samogłoski nosowe w „Rozmyślaniu przemyskim”, cz. I, „Język Polski” LXXXV, 3, 2005, s. 171–184 (wraz z Romanem Laskowskim).
45. Samogłoski nosowe w „Rozmyślaniu przemyskim”, cz. II, „Język Polski” LXXXV, 4, 2005, s. 257–267 (wraz z Romanem Laskowskim).
46. Samogłoski nosowe w „Rozmyślaniu przemyskim”, cz. III, „Język Polski” LXXXV, 5, 2005, s. 366–377 (wraz z Romanem Laskowskim).
47. Czy staropolska kicz/kić naprawdę była wyrazem nieprzyzwoitym? („Cantilena inhonesta” odczytana na nowo), [w:] Od fonemu do tekstu. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Laskowskiemu, pod red. I. Bobrowskiego i K. Kowalik, Kraków 2006 (wraz z Maciejem Ederem).
48. Co ma historyk literatury?, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów, Kraków 22–25 września 2004, red. M. Czermińska, Kraków 2005, t. I, s. 461–470.
49. Uzupełnienia „Słownika staropolskiego”, [w:] Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, t. LVII, Kraków 2003, s. 12–14 (druk 2006).
50. O pewnym osobliwym zapisie imienia Judasz w „Rozmyślaniu przemyskim” i o tym, co z tego zapisu wynikać może, [w:] Munuscula linguistica in honorem Alexandrae Cieślikowa oblata, Kraków 2006, s. 247–256 (wraz z Romanem Laskowskim).
51. Uwagi tekstologa skreślone z nadzieją na ponowną edycję utworów polskich Władysława z Gielniowa, [w:] „Cantando cum citharista”. W pięćsetlecie śmierci Władysława z Gielniowa, pod red. R. Mazurkiewicza, Warszawa 2006, s. 111–119.
52. Jak czytać to, czego nie ma w zachowanych strzępach „Kazań świętokrzyskich”, [w:] Z dziejów opactwa świętokrzyskiego. Materiały z konferencji naukowej, Kielce, 1 czerwca 2006, pod. red. M. Derwicha i K. Brachy, Kielce 2007, s. 177–184.
53. Elżbieta Belcarzowa (23 IX 1931 – 21 I 2007), „Język Polski” LXXXVII, 2, 2007, s. 165.
54. Magistra philologiae, „Język Polski” LXXXVII, 3, 2007, s. 177–181.
55. Czy przystoi t a k i e m u poecie?, [w:] Rzeczy minionych pamięć. Studia dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Ulewiczowi w 90. rocznicę urodzin, pod red. A. Borowskiego i J. Niedźwiedzia, Kraków 2007, s. 511–517.
56. Rozdział z polskiej dialektologii historycznej: nagłos zaimka wszytek i podobnych w „Rozmyślaniu przemyskim”, Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Folia 51, Studia Linguistica III, 2008, s. 343–347.
57. Jeszcze jeden kresowizm w Rozmyślaniu przemyskim: imiesłów czynny chciąc, „Język Polski” LXXXVIII, 2008, s. 348–352 (wspólnie z Wojciechem R. Rzepką).
58. Jak właściwie rozumieć niewłaściwie dotąd rozumiane ostatnie cztery zwrotki staropolskiej pieśni „Maryja, czysta dziewice...” [w:] „Teksty Drugie” 2009, nr 3, s. 234–244 [przedruk w:] Text – Sprache – Grammatik. Slavisches Schrifttum der Vormoderne, hrsg. von J. Besters-Dilger und A. Rabus, München – Berlin 2009, s. 47–55.
59. Kamień, ktory odrzucili budując, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych w funkcji podmiotu (wraz z Ivanem N. Petrovem), „Język Polski” XC (2010), s. 5–15.
60. Czy naprawdę potrzebne było nowe wydanie "Rozmyślania przemyskiego". Fragmen, albo kąsek większej całości, „Pamiętnik Literacki” 2010, z. 2, s. 197–203 (Dopisek Tomasza Miki i Romana Mazurkiewicza pt. Niekąśliwe ukąszenie kąska, tamże, s. 204–206).
61. Jak zagadkowe cztery tytuły rozdziałów w Rozmyślaniu przemyskim pozwalają wyobrazić sobie jego zagubiony autograf, „Język Polski” XCI (2011), s. 321–334 (wraz z Tomaszem Miką). Przedruk w: Schnittpunkt Slavistik. Ost und West im wissenschaflichen Dialog. Festgabe fur Kelmut Keipert zum 70. Geburstag, hrsg. Irina Podtergera, Teil 3: Vom Wort zum Text, Bonn 2012, s. 359–375.
62. „Nie masz, kto ratując”, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych czasu teraźniejszego w zdaniach podmiotowych, „Język Polski” XCIII, 2013, s. 65–76 (wraz z Ivanem N. Petrovem).
63. Witold Taszycki, [w:] Cum reverentia, gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, pod red. Jolanty Migdał i Agnieszki Piotrowskiej-Wojaczyk, t. 3, Poznań 2013, s. 367–375.
Prace redakcyjne
1. Biuletyn informacyjny językoznawstwa polskiego i słowiańskiego w Polsce, Kraków 1972, s. 57 (pod kierunkiem Stanisława Urbańczyka).
2. Nowo-mowa. Materiały z sesji naukowej poświęconej problemom współczesnego języka polskiego odbytej na UJ w dniach 16 i 17 stycznia 1981, Londyn 1985, ss. 190 (wraz z Jolantą Rokoszową).
3. Opis źródeł słownika staropolskiego, pod red. W. Twardzika we współpracy z E. Deptuchową i L. Szelachowską-Winiarzową oprac. E. Belcarzowa et al., Kraków 2005, s. 216.
Recenzje
1. Przegląd bibliograficzny [językoznawstwa słowiańskiego] za rok 1968, „Rocznik Slawistyczny” XXXIII, 1972 (współopracowanie).
2. Przegląd bibliograficzny [językoznawstwa słowiańskiego] za rok 1969, „Rocznik Slawistyczny” XXXIV, 1973 (współopracowanie).
3. Przegląd bibliograficzny [językoznawstwa słowiańskiego] za rok 1970, „Rocznik Slawistyczny” XXXV, 1974 (współopracowanie).
4. Przegląd bibliograficzny [językoznawstwa słowiańskiego] za rok 1971, „Rocznik Slawistyczny” XXXVI, 1975 (współopracowanie).
5. Przegląd bibliograficzny [językoznawstwa słowiańskiego] za rok 1972, „Rocznik Slawistyczny” XXXVII, 1976 (współopracowanie).
6. Bronisław Malinowski – językoznawca [o książce K. Pisarkowej, Językoznawstwo Bronisława Malinowskiego, t. I–II, Kraków 2000], „Teksty Drugie” 1/2 (85/86), 2004, s. 147–149.
Wywiady
1. O mowo polska, jakżeś przebogata. Na podstawie rozmowy z prof. Wacławem Twardzikiem oprac. J. Hofman-Wiśniewska [w:] „Sprawy Nauki. Biuletyn Ministra Nauki i Informatyzacji” nr 5 (110), maj 2005, s. 18–19.
2. Trzecie źródło. Z prof. Wacławem Twardzikiem o staropolszczyźnie rozmawiają P. Jasica i R. Mazurkiewicz, „Dziennik Polski” nr 95 (18497), 23 IV 2005, s. 32.
Przekłady
Vladan Desnica, O zakonniku z zieloną brodą [opowiadanie], „Tygodnik Powszechny” nr 46 (616) z 13 XI 1960, s. 5.
Dragutin Tadijanović, Jesienny list oraz Posępna schodzi noc... [wiersze], „Życie Literackie” XIII, 37 (607) z 15 IX 1963, s. 1 (wraz z Mieczysławem Czumą).
Dragutin Tadijanović, Wracam do domu... [wiersz], „Życie Literackie” XVII, 48 (926) z 26 XI 1967, s. 9 (wraz z Mieczysławem Czumą).
Publikacje elektroniczne
Elektroniczny korpus ciągłych tekstów staropolskich – do 1500 roku (kierownictwo projektu), Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2003, dostęp online: https://www.ijp-pan.krakow.pl/publikacje-elektroniczne/korpus-tekstow-staropolskich
Biblioteka Zabytków Polskiego Piśmiennictwa Średniowiecznego, oprac. zespół pod kierunkiem W. Twardzika, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2006 (publikacja multimedialna – płyta DVD).